بالون (بالن) معده چیست؟ و چرا اکثر پزشک ها آن را پیشنهاد نمی‌کنند؟

چاقی به یکی از معضلات جدی دنیای امروز تبدیل شده است و بسیاری از افراد به دنبال راه‌هایی هستند که به آن‌ها کمک کند تا وزن خود را به سرعت و به طور مؤثر کاهش دهند. یکی از روش‌های غیرجراحی که مدتی به عنوان یک روش مؤثر معرفی شد، بالون معده است. اما چرا امروزه بسیاری از پزشکان این روش را دیگر پیشنهاد نمی‌کنند؟ در این مقاله، به بررسی دقیق بالون معده، نحوه عملکرد آن، مزایا، عوارض و دلیل کاهش محبوبیت آن خواهیم پرداخت.

بالون معده چیست؟ چگونه باعث لاغری می‌شود؟

بالون معده یک روش غیرجراحی برای کاهش وزن است که در آن یک بالون سیلیکونی از طریق آندوسکوپی وارد معده می‌شود و سپس با مایع یا هوا پر می‌شود. بالون فضای زیادی از معده را اشغال می‌کند و به همین دلیل فرد با خوردن مقدار کمتری غذا، سریعاً سیر می‌شود. عملکرد بالون معده بر پایه ایجاد یک حجم مصنوعی در معده است که باعث می‌شود فرد به سرعت احساس سیری کند و کمتر غذا بخورد.

با گذشت زمان، افراد به دلیل کاهش کالری دریافتی، وزن از دست می‌دهند. معمولاً بالون بین ۶ تا ۱۲ ماه در معده فرد باقی می‌ماند و پس از آن باید برداشته شود.

نحوه عملکرد بالن معده و میزان کاهش وزن

بالن معده حجم معده را اشغال کرده و احساس گرسنگی را کاهش می‌دهد. در نتیجه، فرد کالری کمتری مصرف می‌کند و به تدریج وزن خود را از دست می‌دهد. به‌طور معمول، بیمارانی که بالن معده قرار می‌دهند، می‌توانند در طول ۶ ماه اول بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از وزن اولیه خود را کاهش دهند. این مقدار کاهش وزن، بستگی به رعایت رژیم غذایی و ورزش دارد.

انواع بالون معده

بالون‌های معده به‌طور کلی به دو نوع تقسیم می‌شوند:

1. بالون پرشده با مایع
   این نوع بالون با محلول سالین (آب‌نمک) پر می‌شود و معمولاً برای اطمینان از ایمنی آن، مقداری رنگ آبی به مایع اضافه می‌شود. در صورتی که بالون دچار نشتی شود، رنگ ادرار تغییر می‌کند و نشانه‌ای از پارگی بالون است.
2. بالون پرشده با هوا
   این نوع بالون با هوا پر می‌شود و سبک‌تر از بالون‌های مایعی است. این نوع بالون معمولاً ناراحتی کمتری ایجاد می‌کند اما به دلیل سبک بودن ممکن است تأثیر کمتری داشته باشد.

تفاوت بین بالون مایع و بالون هوا

بالون‌های پرشده با مایع سنگین‌تر هستند و فضای بیشتری از معده را اشغال می‌کنند، در حالی که بالون‌های پرشده با هوا سبک ترند و معمولاً احساس ناراحتی کمتری ایجاد می‌کنند. اما برخی مطالعات نشان داده‌اند که بالون‌های مایع تأثیر بیشتری در کاهش وزن دارند.

چه کسانی کاندیدای مناسب عمل بالن معده هستند؟

بالن معده برای افرادی مناسب است که:

• شاخص توده بدنی (BMI) بین ۳۰ تا ۴۰ دارند و با روش‌های غیرجراحی مانند رژیم غذایی و ورزش نتوانسته‌اند به کاهش وزن برسند.
• نمی‌خواهند یا نمی‌توانند جراحی‌های لاغری تهاجمی مانند اسلیو یا بای‌پس معده را انجام دهند.
• به دنبال یک روش موقتی و کم‌خطر برای کاهش وزن هستند.

مزایای بالون معده

بالون معده به عنوان یک روش غیرجراحی برای کاهش وزن، مزایای متعددی دارد:

• عدم نیاز به جراحی: این روش نیازی به برش یا تغییرات ساختاری در معده ندارد.
• دوره بهبودی سریع: بیمار بالافاصله بعد از عمل، به سرعت فعالیت‌های روزمره خود را از سر می‌گیرد.
• مناسب برای کاهش وزن موقت: این روش می‌تواند به کاهش وزن کمک کند تا بیمار به وزن مناسبی برای انجام جراحی‌های دیگر برسد.
• قابل بازگشت: پس از ۶ تا ۱۲ ماه، بالون از معده خارج می‌شود و هیچ تغییری دائمی در معده ایجاد نمی‌شود.

عوارض و خطرات بالن معده؛ چرا این روش منسوخ شده است؟

اگرچه بالن معده به عنوان یک روش ساده و غیرجراحی مطرح شده بود، اما به‌مرور زمان مشخص شد که این روش دارای عوارض جانبی زیادی است و از این رو، بسیاری از پزشکان، از جمله دکتر سید مجید سادات منصوری، به تدریج این روش را کنار گذاشته‌اند. برخی از عوارض رایج و دلایل کاهش محبوبیت این روش عبارتند از:

1. ناراحتی و تهوع شدید: انجام این روش در بسیاری از بیماران تهوع، استفراغ و درد شدید شکم ایجاد می‌کند و این علائم ممکن است تا چند روز ادامه داشته باشد.
2. عوارض گوارشی: مشکلاتی مانند رفلاکس معده، نفخ و یبوست نیز از دیگر مشکلات رایج پس از این عمل است.
3. خطر پارگی بالون: در صورتی که بالون دچار پارگی شود، مایع یا هوا وارد معده می‌شود و ممکن است نیاز به جراحی فوری باشد.
4. اثر موقتی و ناپایدار: بالون معده اثرات موقتی دارد و پس از خروج آن، بسیاری از افراد دوباره وزن از دست‌رفته را به دست می‌آورند.
5. نتایج غیرقابل پیش‌بینی: همه افراد به یک اندازه از این روش نتیجه نمی‌گیرند و نتایج آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
6. ریسک عفونت و انسداد روده: در مواردی، بالون می‌تواند باعث انسداد روده یا عفونت شود که نیاز به مداخلات جراحی دارد.

نظر دکتر سید مجید سادات منصوری درباره بالن معده:
ایشان با تجربه بالای خود در حوزه جراحی‌های لاغری معتقد است که بالن معده به دلیل عوارض بالا و نتایج ناپایدار، روش مناسبی برای کاهش وزن نیست. او به بیماران خود روش‌های کم‌تهاجمی‌تری مانند اسلیو معده را پیشنهاد می‌دهد که هم نتایج پایدارتری دارند و هم با عوارض کمتری همراه هستند.

اقدامات و آزمایشات الزامی قبل از گذاشتن بالون

پیش از انجام عمل بالن معده، بیمار باید تحت آزمایشات و معاینات دقیقی قرار بگیرد تا از سلامت معده و سیستم گوارشی اطمینان حاصل شود. برخی از این اقدامات شامل موارد زیر است:

1. آزمایش خون: بررسی عملکرد کبد و کلیه و وضعیت هموگلوبین.
2. آندوسکوپی: برای بررسی دقیق معده و اطمینان از عدم وجود زخم‌ها یا التهاب.
3. مشاوره با پزشک: بررسی سابقه پزشکی بیمار، از جمله مشکلات گوارشی یا بیماری‌های مزمن.

روش کار گذاشتن بالن داخل معده

این روش یک راه حل ساده و غیرتهاجمی است که معمولاً در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام می‌شود. این فرآیند به شرح زیر است:

1. پزشک ابتدا از طریق آندوسکوپی، لوله‌ای نازک به داخل معده وارد می‌کند.
2. بالن تخلیه‌شده از طریق لوله وارد معده می‌شود.
3. پس از قرارگیری بالن در معده، آن را با مایع یا هوا پر می‌کنند.
4. پس از اطمینان از قرارگیری مناسب بالن، لوله از معده خارج می‌شود.

مراقبت‌های بعد از گذاشتن بالون معده

بیمار باید مراقبت‌های لازم را رعایت کند تا عوارض کاهش یابد و نتایج بهتری حاصل شود:

1. رژیم غذایی: بیمار باید در روزهای اول پس از عمل، فقط مایعات مصرف کند و به تدریج به غذاهای نرم و سپس جامد برگردد.
2. مراقبت‌های گوارشی: برای جلوگیری از مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست، بیمار باید از رژیم غذایی خاصی پیروی کند.
3. مراجعه منظم به پزشک: بیمار باید در طول دوره استفاده از بالون به‌طور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا وضعیت بالون و سلامت عمومی او بررسی شود.

سخن پایانی

بالون معده در ابتدا به عنوان یک روش غیرجراحی و کم‌تهاجمی معرفی شد، اما به دلیل عوارض متعدد، اثرات موقتی و نتایج ناپایدار، بسیاری از پزشکان اکنون این روش را توصیه نمی‌کنند. به جای این روش، جراحی‌هایی مانند اسلیو معده که نتایج پایدارتر و مؤثرتری دارند، بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

منبع: برگرفته از mayoclinic و hopkinsmedicine