طحال‌ برداری یا اسپلنکتومی نوعی عمل برداشتن طحال به کمک جراحی می‌باشد که عموما روش ارجح لاپاراسکوپی می باشد ، جراحی باز در مواردی که طحال زخم ، در حال خونریزی شدید و آسیب دیدگی جدی داشته باشد انجام می گیرد .

شایعترین عللی که منجر به عمل طحال برداری می شود عبارتند از :
- پورپورا یا کبودی منتشر و بدون علت نقاط مختلف بدن به دلیل کاهش پلاکتها (ITP)
- برخی بیماریهای ارثی که باعث تغییر شکل گلبول های سرخ می شوند مانند اسفیروسیتوز ، تالاسمی، آنمی داسی شکل، که در این بیماریها طحال، بزرگتر و فعال می شود و موجب تخریب گلبول های سرخ می گردد.
- بیماری کم خونی همولیتیک که در آن گلبول های سرخ توسط طحال برداشت و تخریب می شود.
- در بعضی بیماریهای بد خیم خونی مانند لنفوم یا لوسمی طحال كمی بزرگ و پركار می شود.
- در مواردی که طحال خیلی بزرگ می شود و برداشت پلاکتها، گلبول های سفید و گلبول های سرخ منجر به پان سایتوپنی (یعنی کاهش تمام رده های سلول های خونی) می گردد.
- در انفارکتوس طحالی، آنوریسم شریان طحالی ونیز در تومورهای طحالی.
تشخیص :
از نظر تشخیصی آزمایش های خونی مانند CBC، اسمیر خون محیطی، آسپیراسیون مغز استخوان، و نیز سونوگرافی شکم، CT اسکن شکم، MRI شکم و نیز اسکن رادیوایزوتوپ طحال به تشخیص بیماری طحال و لزوم درمان جراحی و نقشه و پلان عمل كمک می كند.
آمادگی قبل از عمل :
- تزریق واکسن پنومو واکس از 2 هفته قبل از عمل جهت پیشگیری از ابتلاء به عفونت های فرصت طلبی که پس از عمل به طور تهاجمی و ناگهانی ممکن است ایجاد شود (OPSI).
- رزرو پلاکت و خون به میزان کافی
- قطع ویتامین E و دارو های ضد انعقادی و ضد التهابی که قبلاً بیمار مصرف می کرده است. از یک هفته قبل از عمل آسپیرین بایستی قطع گردد.
جراحی برداشتن طحال به روش جراحی لاپاراسکوپی :
دو نکته مهم در انتخاب تکنیک عمل طحال برداری با روش جراحی لاپاراسکوپی اهمیت دارد، یکی تجربه و مهارت جراح و دیگری سایز طحال. علیرغم مجرب بودن جراح و انتخاب درست و مناسب بیمار، گاهی جراح مجبور به باز کردن شکم یا کانورژن (Conversion) می شود، این موارد شامل بیماران چاق، سابقه چسبندگی شدید ناشی از اعمال جراحی قبلی، عدم دید کافی در حین لاپاراسكوپی و از همه مهم تر خونریزی حین عمل است. در این موارد جراح می بایست بدون فوت وقت و یا از همان ابتدا تصمیم به باز کردن بیمار بگیرد و از انجام یا ادامه عمل به روش جراحی لاپاراسکوپی خودداری نماید. عمل جراحی با آزاد کردن طحال از رباطها و لیگامانهای نگهدارنده آن که 4 دسته هستند شروع و با بستن یا دوختن شریان و ورید اصلی طحال با نخ بخیه یا آندواستاپلر ادامه و با خارج کردن طحال از شکم پایان می پذیرد .

خارج کردن طحال از حفره شکمی به دو شکل امکان پذیر است :
1- پس از آنکه طحال را در داخل کیسه پلاستیکی مخصوص به نام اندوکچ یا اندوبگ قرار می دهیم، از طریق شکاف پورت نافی، کیسه را بیرون آورده و طحال را به صورت تکه تکه از طریق همین سوراخ خارج می کنیم.
2- در مواردی که طحال خیلی بزرگ باشد با یک شکاف عرضی در زیر شکم مانند شکاف سزارین، طحال را که در همان کیسه پلاستیکی قرار گرفته، خارج و deliver می كنیم.
مراقبت پس از عمل :
در حین عمل جراحی برای جلوگیری از اتساع معده كه منجر به خونریزی از انتهای عروق بسته شده در مجاورت معده می شود، سند معده از راه بینی گذاشته و تا 24 الی 48 ساعت پس از عمل ترشحات داخل معده تخلیه و آسپیره می شود. سرم درمانی در این مدت تا خروج سند معده ضروری است و بیمار پس از شروع و تحمل مایعات می تواند بیمارستان را ترک نماید.
عوارض عمل :
عوارضی که در عمل جراحی برداشتن طحال به میزان خفیفی ممکن است دیده شود شامل موارد زیر است :
1- عفونت محل ورود تروکار ها كه خیلی نادر است.
2- عفونت موضع قبلی طحال و آبسه ناحیه زیر دیافراگم چپ كه گاهی به خاطر آلودگی وسایل جراحی درحین عمل ایجاد می شود.
3- آتلکتازی یا انسداد مجاری برونشیال تنفسی در قاعده ریه ها خصوصاً ریه چپ که گاهی منجر به پنومونی می شود ممكن است ایجاد شود، كه برای پیشگیری از آن باید بیمار را هرچه زودتر پس از عمل تشویق به راه رفتن وسرفه های محكم و مؤثر نمود.
4- خونریزی از محل آزاد سازی و دستکاری شده حین عمل كه عارضه بالنسبه شایعتری است و از طریق افزایش خروجی ترشحات خونی از درون موضع عمل قابل تشخیص است.
5- التهاب لوزالمعده یا پانکراتیت كه بدلیل صدمه ناخواسته واتفاقی درحین عمل به انتها یا دم لوزالمعده بوجود می آید.
6- فتق در محل سوراخی که طحال از آن طریق خارج می شود (اگر به خوبی ترمیم و دوخته نشود)
7- عفونت ناگهانی و پیش رونده پس از طحال برداری که بنام OPSI یاOverwhelming Post Splenectomy Infection نامیده می شود و به همین جهت است که ایمیونیزاسیون و واکسیناسیون با پنوموواکس از چند روز قبل از عمل ضروری است.