عمل جراحی حلقه گذاری معده برای افرادی است كه BMI آن ها بالاتراز ۳۲/۵ باشد ، به شرطی که یکی از عوارض مربوط به چاقی مفرط را داشته باشد .
در عین حال بیماران باید تمایل شدید به خوردن شیرینی نداشته باشند و درسابقه رژیم درمانی ، به خوبی به آن جواب داده باشند .
در این عمل كه با لاپاراسكوپی انجام میشود، حلقه سلیكونی را درحد فاصل ۵ سانتیمتر پایین تراز دریچه ورودی معده، بدور آن چرخانده ودرقسمت جلوئی معده قفل مینمائیم. براین اساس معده توسط این حلقه به طور مجازی به دو قسمت تقسیم میشود، یكی در قسمت بالا با حجمی حدود ۳۰ تا ۳۵ سی سی و دیگری باقیمانده معده كه در پایین حلقه قرار گرفته است.
حلقه توسط لوله باریک وظریفی به یك مخزن کوچک بنام پورت رِزِروال ، متصل و در زیر پوست در سمت چپ شکم کاشته و فیکس میشود تا امكان تنظیم حلقه از راه پوست با تزریق مایع بداخل مخزن فراهم گردد. تزریق در پورت به منزله تنگتر كردن حلقه و ایجاد تنگنایی مابین معده کوچک و معده بزرگتر خواهد بود و عبور مواد غذایی از معده کوچک در بالا به معده بزرگ در پایین را كند نموده و ایجاد سیری زودرس در بیمار میكند. این حلقه اغلب میتواند چندسال در شكم بیمار بماند بدون آنكه بیمار را دچار مشكل خاصی نماید.
از مزایای حلقه گذاری، زمان كوتاه عمل و میزان مرگ و میر بسیار كم است. هیچ نوع آناستوموز یا دوخت ودوزی با منگنه و استاپلر انجام نمیشود؛ زمان بستری کوتاه است و دوره بهبودی سریع. چون به آناتومی معده دست نمیخورد، عمل قابل برگشت و یا تبدیل به عملهای دیگر میباشد. عمل به روش لاپاراسكوپی قابل انجام است و به همان روش هم امکان بیرون آوردن حلقه وجود دارد.
اما حلقه گذاری معایبی هم دارد؛ دراین نوع عمل نیاز به ویزیتهای مكرر برای تنظیم حلقه واطلاع از موقعیت آن وجود دارد. گاهی جابجایی حلقه در اثر استفراغ و یا به دلیل مصرف نادرست مواد غذایی بوجود می آید که پدیدهای رایج است. یکی از نقاط ضعف این روش، تمایل بیماران عمل شده به شیرینی خواری است که پس از مدت کوتاهی دربیماران بوجود می آید ومآلا منجر به افزایش وزن میگردد.
در صورت انتخاب صحیح بیمار برای انجام این عمل، كاهش وزنی معادل ۵۰ تا ۶۰ درصد از اضافه وزن بیمار طی یک تا یك ونیم سال پس از عمل ایجاد خواهد شد. بهبودی دیابت مخفی، رفع خرخرشبانه وآپنه خواب، اصلاح نسبی پرفشاری خون وبهبود نازایی و ناباروری از دستاوردهای مثبت این عمل است. مرگ و میر ناشی از این عمل ۱ در ۲۰۰۰ مورد گزارش شده است.
در اولین روز پس از عمل بیمار میتواند مایعات صاف شده بنوشد. درصورت ضرورت، درهمین روز موقعیت حلقه و پاوچ ( یعنی همان معده کوچکی که دربالای حلقه قرار گرفته) رامیتوان با بلع گاستروگرافین و درحین رادیوگرافی بررسی و تایید نمود. پس از تحمل رژیم مایعات صاف، بیمار قابل ترخیص خواهد بود. رژیم غذایی بیمار بر اساس مایعات میكس شده برای ۴ تا ۶ هفته برنامهریزی میشود و مصرف هرگونه غذاهای جامد در این مدت ممنوع است. نوشابههای گازدار، شیرینیجات، بستنی و شكلات به دلیل كالری زیادی كه دارند باید از رژیم غذایی بیماران برای همیشه حذف گردند.
۶ تا ۸ هفته پس از عمل كه بافت فیبروز، اطراف حلقه را احاطه و آن را در جای واقعی خود ثابت نمود، تنظیم كردن حلقه زیر عکسبرداری و با بلع باریوم انجام میشود. بیماران میبایست در سال اول هر یك تادو ماه برای ارزیابی كاهش وزن و بررسی وضعیت تغذیه شان مراجعه نمایند.
در موارد زیر حلقه را باید از مایع داخل آن تهی وآنرا غیرفعال نمود:
مهمترین مورد، بارداری است. بیمار بمحض اطلاع از بروز بارداری بایستی با پزشك معالج خود تماس و در اولین فرصت ممكنه محتویات حلقه را تخلیه كند، چرا كه با شروع ویار بارداری و نیز افزایش فشار داخل شكم كه با پیشرفت سن جنین ایجاد میشود، امكان جابجایی حلقه بیشتر خواهد شد. ضمن آنكه تخلیه حلقه این اجازه را به بیمار میدهد كه برای رفع نیازتغذیه ای خود و جنین، قادربه مصرف مناسبتر مواد غذایی باشد. در زمانی كه بیماری خاص و مهمی ایجاد شود و نیاز به بستری یا تحت نظر گرفتن بیمار باشد، حلقه باید غیرفعال گردد. هرگونه عمل جراحی با بیهوشی عمومی ایجاب میكند كه حلقه غیرفعال شود تا از بروز استفراغ موادغذایی یااسید درحین وپس از بیهوشی جلوگیری گردد. بیمارانی كه مسافرت طولانی مدت در پیش دارند برای جلوگیری از بروز مشكلات ناشی از تنظیم حلقه در طی مسافرت، ملزم به غیرفعال نمودن حلقه میباشند. در مواردی كه اتساع یا گشادی مری ناشی از تنگی بیش از حد حلقه بروز كند تخلیه حلقه ضروری است.
عوارض و مشكلاتی که پس ازعمل باندینگ عبارتست از:
استفراغ و عدم تحمل غذا، جابجایی حلقه و اتساع پاوچ، رسوخ ونفوذ حلقه به داخل معده، عفونت حلقه، چرخش مخزن پورت در زیر پوست، نشت مایع از كاتتر یا بالون حلقه بدلیل سوراخ شدگی، بازگشت محتویات معده به مری ودرنهایت گشادی مری. استفراغ و عدم تحمل غذا در دوره بلافاصله پس از عمل حاكی از حساسیت و آلرژی نسبت به مواد تشكیل دهنده پروتز و نیز عدم جاگذاری صحیح حلقه در محل مناسب آن است. چنانچه حلقه درست روی دریچه ورودی معده ویا خیلی پایینتر از آن نصب شده باشد، هرکدام به تنهایی میتواند منجر به تهوع و استفراغ، گیرکردن غذا و عدم تحمل آن گردد كه در اكثر مواقع عمل مجدد و جاگذاری صحیح حلقه ضرورت مییابد. استفراغ مكرر در دوره پس از عمل علیرغم نصب صحیح و قرارگیری حلقه در جای مناسب، میتواند باعث جابجایی حلقه و یاحرکت ناحیه خلفی معده از داخل حلقه به سمت بالا شود و حجم پاوچ را افزایش داده و موجب انسداد معده درمحل حلقه گردد. شایعترین عارضه عمل بندینگ، سُر خوردن و جابجا شدن حلقه است. اكثر جابجایی های حلقه از قسمت قدامی اتفاق میافتد و علت آن كم بودن تعداد بخیههای ثابت كننده حلقه است. در موارد انسداد كامل معده، عمل جراحی اورژانس جهت رفع انسداد ضرورت مییابد.
اتساع پاوچ بیشتر دراثر استفراغ در هفتههای اول پس از عمل ایجاد میشود اما گاهی ممكن است مدتها پس از عمل و نیز در نتیجه زیاد غذا خوردن پدید آید. درمان این عارضه در ابتدا تخلیه محتویات حلقه، گذاشتن سوند معده برای ۲۴ ساعت وتخلیه كردن محتویات پاوچ است. در اكثر موارد این روش میتواند درمان كننده باشد اما در صورت عدم پاسخ به درمان، عمل جراحی برای خارج كردن حلقه و یا اصلاح محل استقرار آن اجتناب ناپذیر است.
رسوخ ونفوذ حلقه به داخل معده حاصل بادکردن بیش ازاندازه حلقه است كه منجر به اختلال درخونرسانی بافت زیر آن شده و به تدریج باعث سوراخ شدگی و ورود حلقه به داخل حفره معده میگردد. اگرچه ممكن است علائم عفونت حلقه به طور واضح بروز نكند اما بیمار در چنین شرایطی از زیاد غذا خوردن و عدم احساس سیری شكایت مینمایدوگاهی هم دردهای مزمن وخفیف در زمان غذاخوردن بروزمیکند. در رادیوگرافی با ماده حاجب تشخیص سوراخ شدگی به راحتی داده میشود و در آندوسكوپی نیز ممكن است قسمتی از دیواره حلقه که بداخل معده افتاده است دیده شود. در صورت امكان، خارج كردن حلقه باید به روش آندوسكوپی انجام شود و در غیر این صورت عمل مجدد جهت بیرون آوردن آن ضروری است.
عفونت حلقه و كاتتر آن و حتی عفونت پورت به تنهایی میتواند ناشی از عدم به كارگیری اصول ضدعفونی سازی درحین عمل، در زمان تزریق پورت برای تنظیم حلقه و یا به دلایل دیگر باشد. عارضه عفونت مخزن یا همان پورت، میتواند حاكی از ایجاد رسوخ ونفوذ حلقه باشد. در چنین حالتی انجام اندوسكوپی برای رد مشكل سوراخ شدگی ضروری است. درمان عفونت حلقه به هر شكل، خارج كردن حلقه و منضمّات آن است.
در مواردی كه فقط پورت درگیر عفونت موضعی میشود میتوان با تجویز آنتیبیوتیك یا تعویض جای آن، مشكل را رفع نمود. همچنین چرخش پورت كه منجر به عدم دسترسی به سطح پلاستیكی قابل تزریق آن میگردد با عمل موضعی و اصلاح وضعیت آن قابل درمان است. نشت مایع از كاتتر یا بالون حلقه، عموماً درحین عمل اتفاق می افتد كه یا سوزن وارد حلقه میشود و یا كاتتر آن بایک پنس قوی آسیب می بیند و پس از مدت كوتاهی مایع تزریقی به صورت تدریجی از درون حلقه یا كاتتر تخلیه میشود. درمان سوراخ شدگی حلقه، خارج كردن آن باروش جراحی است. از عوارض بسیار مهم بندینگ، ایجاد بازگشت محتویات معده به مری و در موارد شدید آن، اتساع مری است كه ناشی از اختلال در حركات پیش برنده مری می باشد.
این عارضه گاهی به علت سُرخوردگی حلقه و تنگی دردریچه تحتانی مری و نیز به دلیل تزریق زیاد مایع به داخل حلقه به وجود میآید كه بیشتر همراه با گیرکردن غذا توام بادرد می باشد. درمان در مراحل ابتدایی، تخلیه محتویات حلقه و غیرفعال كردن آن به همراه تجویز داروهای لازم است. در مواردی كه پاسخ مناسب حاصل نشود عمل جراحی برای خارج كردن حلقه و انجام عمل بای پس معده به طور همزمان یا تاخیری برای جلوگیری از ایجاد عوارض بیشتر توصیه می گردد.